Luật sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, số 81/2025/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 24/6/2025 và chính thức có hiệu lực từ 01/7/2025. Theo đó, cơ cấu tổ chức Tòa án nhân dân cấp tỉnh (TAND) đã có sự điều chỉnh.
Khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung quy định về mô hình tổ chức TAND. Cơ cấu tổ chức mới của TAND được so sánh với quy định cũ thông qua bảng dưới đây:
Tiêu chí | Trước ngày 01/7/2025 | Sau ngày 01/7/2025 |
Số cấp tòa án | 4 cấp: Tòa tối cao, Tòa cấp cao, | 3 cấp: Tòa tối cao, Tòa tỉnh và Tòa khu vực |
Tòa án cấp trung gian | Có Tòa án cấp cao | Bỏ Tòa án cấp cao |
Tòa án cấp huyện | Có TAND cấp huyện/quận/thị xã/thành phố thuộc tỉnh | Bỏ cấp huyện, thay bằng TAND khu vực |
Tòa chuyên biệt sơ thẩm | Hành chính, Sở hữu trí tuệ và Phá sản | Bỏ tòa án chuyên biệt sơ thẩm |
Tòa án chuyên biệt mới | Không có | Bổ sung Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm |
Tòa án quân sự | Tồn tại đầy đủ các cấp: Trung ương, quân khu và khu vực | Không thay đổi |
Ngoài ra, Điều 56 Luật Tổ chức TAND 2024 được sửa bởi khoản 7 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung. Trong đó quy định từ ngày 01/7/2025, mô hình TAND cấp tỉnh sẽ không có Văn phòng, Phòng và các đơn vị tương đương mà thay vào đó là Bộ máy giúp việc do Chánh án TAND tối cao quyết định thành lập và quy định nhiệm vụ, quyền hạn.
Bên cạnh đó, Điều 55 Luật TAND 2024 cũng nêu rõ một số nhiệm vụ của TAND cấp tỉnh sẽ thực hiện và đây là quy định mới được áp dụng từ ngày 01/7/2025. Một số nhiệm vụ mới như:
- TAND cấp tỉnh được quyền Giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định của Tòa án nhân dân khu vực đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị theo quy định của luật;
- Kiến nghị Chánh án TAND tối cao xem xét, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa Phúc thẩm TAND tối cao đã có hiệu lực pháp luật theo quy định của luật.
Như vậy theo những quy định trên, từ ngày 01/7/2025 sẽ kết thúc hoạt động của 3 TAND cấp cao tại Hà Nội, Đà Nẵng và Tp.HCM và không tổ chức tòa án cấp huyện theo quy định đã được sửa đổi bổ sung.