Quyền thừa kế tài sản khi cha mất không có di chúc được điều chỉnh và quy định bởi Bộ luật Dân sự 2015. Người thừa kế thuộc hàng thứ nhất bao gồm con cái, cha mẹ, vợ là những người được ưu tiên phân chia tài sản. a. Điều này đảm bảo tính công bằng và hợp lý khi thừa kế, giúp giải quyết nhanh các tranh chấp phát sinh.
Khi cha mất không để lại di chúc,tài sản để lại sẽ chia theo hàng thừa kế. Tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về thứ tự thừa kế như sau:
Như vậy, khi cha mất tài sản sẽ được ưu tiên phân chia cho hàng thừa kế thứ nhất. Trong trường hợp, người thuộc hàng thừa kế thứ nhất đã mất, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hoặc từ chối nhận di sản sẽ được phân chia cho người thuộc hàng thừa kế thứ hai. Trường hợp xác định khi không còn ai ở hàng thừa kế thứ hai thì sẽ tiếp tục xét quyền lợi của những người ở hàng thừa kế thứ ba.
Lưu ý rằng những người ở cùng một hàng thừa kế đều được hưởng phần di sản bằng nhau.
Theo Điều 623, Bộ luật Dân sự 2015 có quy định rằng thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Khi hết thời hạn, di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản sẽ thuộc về người đang chiếm hữu hoặc Nhà nước.
Pháp luật dân sự không phân biệt quyền thừa kế của con trong giá thú và ngoài giá thú đối với di sản của cha. Nếu có giấy tờ chứng minh mối quan hệ huyết thống với người đã mất, người con sẽ được hưởng quyền lợi theo pháp luật quy định.. Khi đó, đứa trẻ sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất. và được chia tài sản tương đương với mọi người.
Việc phân chia di sản thừa kế được quy định cụ thể tại Luật Công chứng. Trong đó, những người thừa kế theo Pháp luật có thể nhận thừa kế thông qua Văn bản thỏa thuận hoặc Văn bản khai nhận di sản. Thủ tục công chứng hai loại Văn bản này cụ thể như sau:
Người yêu cầu quyền thừa kế di sản cần chuẩn bị bộ hồ sơ, bao gồm:
Nộp đầy đủ giấy tờ, hồ sơ tại văn phòng Công chứng, các cán bộ sẽ xem xét và kiểm tra. Nều hồ sơ đầy đủ, thực hiện tiếp nhận, thụ lý và ghi vào sổ công chứng. Trường hợp hồ sơ còn thiếu, sai sót sẽ hướng dẫn người thừa kế bổ sung hoặc sửa đổi.
Niêm yết công khai 15 ngày tại trụ sở của Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn nơi thường trú cuối cùng của người cha.
Sau khi niêm yết không có khiếu nại hay tố cáo, tổ chức Công chứng sẽ hướng dẫn người thừa kế ký Văn bản thỏa thuận phân chia hoặc khai nhận di sản. Để hoàn tất hồ sơ, người yêu cầu tiến hành nộp các khoản phí cần thiết và nhận kết quả.
Như vậy, quyền thừa kế tài sản khi cha mất không có di chúc được phân chia rõ ràng theo hàng thừa kế. Ưu tiên hàng thừa kế thứ nhất, nếu những người thuộc hàng thừa kế hay không còn hoặc bị truất quyền, từ chối thì xét tiếp tới hàng thừa kế thứ hai.
