Luật Việc làm của Quốc hội, số 74/2025/QH15 được thông qua ngày 16/6/2025. Trong đó có sự điều chỉnh về chế độ mới của bảo hiểm thất nghiệp so với Luật Việc làm 2013.
Bảo hiểm thất nghiệp là loại bảo hiểm thuộc hệ thống an sinh xã hội, hướng đến việc bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ người lao động trong các tình huống khó khăn, giúp họ ổn định cuộc sống.
Được quy định tại khoản 4 Điều 3 Luật Việc làm 2013, bảo hiểm thất nghiệp là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Tuy nhiên, theo quy định mới tại khoản 4 Điều 2 Luật Việc làm 2025 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, khái niệm này đã có sự thay đổi.
Theo đó, bảo hiểm thất nghiệp được coi loại hình bảo hiểm bắt buộc do Nhà nước tổ chức mà người lao động, người sử dụng lao động tham gia để hỗ trợ duy trì việc làm, đào tạo, tư vấn, giới thiệu việc làm và bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi bị mất việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Khoản 1 Điều 30 Luật Việc làm 2025 quy định các chế độ của bảo hiểm thất nghiệp gồm:
- Tư vấn, giới thiệu việc làm;
- Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề;
- Trợ cấp thất nghiệp;
- Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.
Ngoài ra, khoản 2 Điều 30 Luật Việc làm 2025 cũng chỉ ra rằng, trong trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm... Chính phủ sẽ có những quy định về giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác cho người đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp.
So với quy định tại Điều 42 Luật Việc làm 2013 thì chỉ có 3 chế độ bảo hiểm thất nghiệp, gồm:
- Trợ cấp thất nghiệp;
- Hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm;
- Hỗ trợ học nghề.
Như vậy, Luật Việc làm 2013 không quy định về chế độ hỗ trợ cho người sử dụng lao động như luật mới đã bổ sung. Ngoài ra, cũng không quy định về chế độ bảo hiểm thất nghiệp trong trường hợp khẩn cấp như khoản 2 Điều 30 Luật Việc làm 2025.
Chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, Luật Việc làm 2025 quy định chế độ mới cho người tham gia bảo hiểm thất nghiệp như đã nêu trên. Vậy đối tượng được hưởng chế độ này, được quy định chi tiết tại Điều 31, Luật Việc làm 2025 như sau:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên;
- Người làm việc theo hợp đồng làm việc;
- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị,...
- Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc Quân đội nhân dân,...
- Đối tượng khác có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên,...
Điều 44 Luật Việc làm 2025 quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc có hiệu lực, người sử dụng lao động phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Đây là điều kiện cần mà người sử dụng lao động phải thực hiện để bảo đảm quyền cho người lao động cũng như cho chính doanh nghiệp của mình.
Trong trường hợp người sử dụng lao động không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng. Tại khoản 2 Điều 30 Luật Việc làm 2025 quy định người sử dụng lao động phải chi trả khoản tiền tương ứng với các chế độ bảo hiểm thất nghiệp mà người lao động được hưởng theo quy định của pháp luật.
