Bảo hiểm xã hội tự nguyện hay còn được gọi là bảo hiểm tự nguyện hiện đang là một trong những giải pháp tối ưu giúp lao động tự do có lương hưu khi về già. Vậy khi tham gia bảo hiểm tự nguyện có bảo hiểm y tế không?
Theo khoản 4 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, bảo hiểm xã hội tự nguyện là một loại hình bảo hiểm xã hội do nhà nước tổ chức mà công dân Việt Nam tự nguyện tham gia và được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình.
Cùng với đó, khoản 3 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng nêu rõ 04 nhóm chế độ của bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện bao gồm:
- Chế độ trợ cấp thai sản
- Chế độ hưu trí
- Chế độ tử tuất
- Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động.
Như vậy, có thể thấy, bảo hiểm tự nguyện không bao gồm quyền lợi về bảo hiểm y tế.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được các quyền lợi thuộc chế độ trợ cấp thai sản, chế độ hưu trí, chế độ tử tuất, chế độ bảo hiểm tai nạn lao động bao gồm:
- Chế độ trợ cấp thai sản: Hưởng tiền trợ cấp thai sản theo tháng, tiền trợ cấp một lần khi sinh con, tiền trợ cấp tự nguyện, trợ cấp dưỡng sức sau sinh
- Chế độ hưu trí: Hưởng lương hưu khi đủ tuổi và đóng bảo hiểm từ đủ 20 năm trở lên hoặc chọn rút bảo hiểm xã hội một lần
- Chế độ tử tuất: thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất khi người lao động không may qua đời.
- Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động: hưởng tiền trợ cấp tai nạn lao động dựa trên mức suy giảm khả năng lao động
Người lao động tự do tham gia bảo hiểm tự nguyện muốn hưởng các quyền lợi về bảo hiểm y tế phải đăng ký mua thêm bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Bảo hiểm tự nguyện có bảo hiểm y tế không? (Ảnh minh họa)
Căn cứ khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2024, người lao động đi làm công ty tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) theo nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng. Số tiền đóng bảo hiểm y tế được đóng cùng lúc với bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp hằng tháng.
Trường hợp không đi làm công ty, đồng thời cũng không thuộc các đối tượng ưu tiên được cơ quan bảo hiểm xã hội, ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế thì người lao động có thể tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình theo điểm a khoản 5 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế để được hưởng các quyền lợi khi đi khám, chữa bệnh.
Theo khoản 5 Điều 5 Nghị định 188/2025/NĐ-CP, những người có tên trong cùng một hộ gia đình có thể đăng ký mua bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Do đó, để được hưởng quyền lợi về bảo hiểm y tế, người lao động tự do phải cùng các thành viên khác trong gia đình (người chưa tham gia BHYT) đăng ký mua bảo hiểm y tế.
Căn cứ Khoản 5 Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH được sửa bởi Quyết định 490/QĐ-BHXH, người dân muốn mua bảo hiểm y tế hộ gia đình có thể tổ chức dịch vụ hoặc cơ quan BHXH trên phạm vi toàn quốc để đăng ký.
Để tiện cho việc đi lại, người dân có thể tra cứu địa chỉ của các đại lý thu hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội nơi mình cư trú tại link sau: https://baohiemxahoi.gov.vn/tracuu/pages/diem-thu-dai-ly.aspx.
Không đí làm công ty, mua bảo hiểm y tế thế nào? (Ảnh minh họa)
Căn cứ khoản 5 Điều 6 Nghị định 188/2025/NĐ-CP, số tiền mà người tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình phải đóng được quy định như sau:
Tiền mua bảo hiểm y tế của người thứ nhất | = | 4,5% | x | Mức lương cơ sở | x | 06 tháng/01 năm |
Tiền mua bảo hiểm y tế của người thứ hai | = | 70% | x | 4,5% | x | Mức lương cơ sở | x | 06 tháng/01 năm |
Tiền mua bảo hiểm y tế của người thứ ba | = | 60% | x | 4,5% | x | Mức lương cơ sở | x | 06 tháng/01 năm |
Tiền mua bảo hiểm y tế của người thứ tư | = | 50% | x | 4,5% | x | Mức lương cơ sở | x | 06 tháng/01 năm |
Tiền mua bảo hiểm y tế của người thứ năm trở đi | = | 40% | x | 4,5% | x | Mức lương cơ sở | x | 06 tháng/01 năm |
Thành viên | Mức đóng theo tháng | Mua BHYT 6 tháng | Mua BHYT 01 năm |
Người thứ 1 | 105.300 đồng | 631.800 đồng | 1.263.000 đồng |
Người thứ 2 | 73.710 đồng | 442.260 đồng | 884.520 đồng |
Người thứ 3 | 63.180 đồng | 379.080 đồng | 758.160 đồng |
Người thứ 4 | 52.650 đồng | 315.900 đồng | 631.800 đồng |
Từ người thứ 5 trở đi | 42.120 đồng | 252.720 đồng | 505.440 đồng |
