Lợi dụng hoạt động từ thiện để trục lợi hay ăn chặn tiền từ thiện là hành vi đáng lên án và cần bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Hiện nay pháp luật chưa có quy định giải thích ăn chặn tiền từ thiện là gì. Tuy nhiên có thể hiểu như sau:
Ăn chặn tiền từ thiện là hành vi chiếm đoạt hoặc sử dụng sai mục đích số tiền được quyên góp cho các hoạt động từ thiện.
– Người hoặc tổ chức được ủy thác quản lý tiền từ thiện đã sử dụng một phần hoặc toàn bộ số tiền đó cho mục đích cá nhân thay vì chuyển đến đúng đối tượng.
– Khai man số tiền quyên góp được, giữ lại một phần không công khai.
– Lợi dụng danh nghĩa từ thiện để quyên góp nhưng thực tế không thực hiện hoặc chỉ thực hiện một phần nhỏ hoạt động từ thiện.
Việc kêu gọi và chấp nhận quyên góp từ thiện bản chất là thực hiện giao dịch dân sự. Theo đó, khi nhận được tiền quyên góp từ thiện, người kêu gọi quyên góp có nghĩa vụ thực hiện theo đúng mục đích đã kêu gọi trước đó.
Mọi hành vi “ăn chặn”, “biển thủ”,… để chiếm đoạt số tiền kêu gọi từ thiện đều là hành vi đáng lên án và cần xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp có đầy đủ chứng cứ và các dấu hiệu của tội phạm cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tùy vào tính chất và mức độ vi phạm của hành vi mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Căn cứ tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CPquy định phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.
Đồng thời, tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.
Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015(sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về mức xử lý hình sự đối với Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:
(1) Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
– Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
– Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm
– Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội
– Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
(2) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
– Có tổ chức
– Có tính chất chuyên nghiệp
– Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng
– Tái phạm nguy hiểm
– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức
– Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
(3) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
– Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng
– Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
(4) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
– Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
– Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
(5) Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy, tùy thuộc vào việc ăn chặn tiền từ thiện xảy ra trên thực tế, nếu bị kết án về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì hình phạt chính cao nhất là tù chung thân.
