Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc 2025 chính thức có hiệu lực từ 01/01/2026. Trong bài viết dưới đây, sẽ tổng hợp 04 điểm đáng chú ý của Luật này.
Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc 2025, số 92/2025/QH15 bổ sung quy định về đối tượng có thể tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Cụ thể, khoản 2 Điều 2 Luật này quy định cán bộ, công chức, viên chức có thể được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình từ thời điểm Luật có hiệu lực, 01/01/2026.
Trước 01/01/2026, tại Nghị quyết 130/2020/QH14, có 02 nhóm đối tượng được tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Bao gồm:
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ và đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, chuyên môn kỹ thuật, chiến sĩ và đơn vị thuộc Bộ Công an được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc;
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Theo khoản 1 Điều 7 Luật Tham gia Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc 2025 đã quy định rõ hơn về hình thức và lĩnh vực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Trong đó, hình thức tham gia được quy định như sau:
- Cá nhân: Là chức danh đơn lẻ đáp ứng các tiêu chuẩn của Liên hợp quốc được cử đi theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
- Đơn vị: Là tổ chức đáp ứng các tiêu chuẩn của Liên hợp quốc được cử đi theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
- Lĩnh vực tham gia gồm 08 lĩnh vực:
(1) Tham mưu, hậu cần, kỹ thuật;
(2) Công binh, bộ binh, trinh sát, bảo vệ, vận tải, quân y, kiểm soát quân sự;
(3) Quan sát viên quân sự;
(4) Thông tin, liên lạc, truyền thông;
(5) Cảnh sát;
(6) Quan sát và giám sát bầu cử;
(7) Hoạch định chính sách, y tế, luật pháp và các lĩnh vực dân sự khác;
(8) Lĩnh vực khác theo đề nghị của Liên hợp quốc.
Trường hợp Liên hợp quốc đề nghị lĩnh vực khác theo quy định tại điểm h khoản 2 Điều này thì Hội đồng Quốc phòng và An ninh quyết định đối với lực lượng vũ trang, Thủ tướng Chính phủ quyết định đối với lực lượng dân sự.
Như vậy, so với Nghị quyết 130/2020/QH14, quy định mới đã:
- Nêu cụ thể định nghĩa cá nhân và đơn vị tham gia;
- Nhóm lại và mở rộng lĩnh vực tham gia phù hợp thực tiễn triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình;
- Phân rõ thẩm quyền quyết định giữa Hội đồng Quốc phòng và An ninh và Thủ tướng Chính phủ với các lĩnh vực mới do Liên hợp quốc đề xuất.
Điều 12 của Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc 2025, quy định rõ các hành vi nghiêm cấm khi tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Cụ thể như sau:
- Lợi dụng, lạm dụng việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc để vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân;
- Mua chuộc, hối lộ, dụ dỗ, lôi kéo hoặc ép buộc người tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc để thực hiện hành vi trái pháp luật;
- Phân biệt đối xử về giới, chia rẽ, kỳ thị dân tộc, chủng tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa trong tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc;
- Phát tán hình ảnh sai lệch, lộ lọt thông tin bí mật Nhà nước;
- Các hành vi khác theo quy định của pháp luật Việt Nam và Liên hợp quốc trong quá trình tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Trước 01/01/2026, Nghị quyết 130/2020/QH14 không quy định về những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động tham gia gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc như đã nêu trên.
Nghĩa vụ, trách nhiệm, quyền hạn của lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc được quy định tại Điều 6 của Luật này.
Cụ thể số lượng nghĩa vụ, trách nhiệm đã thay đổi từ 04 lên 10 (tức tăng 6 nghĩa vụ, trách nhiệm so với trước đây). Một số nghĩa vụ, trách nhiệm có thể kể đến như:
- Tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; thực hiện nhất quán đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là về đối ngoại, hội nhập quốc tế với mục tiêu bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc, pháp luật quốc tế, điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;
- Thường xuyên học tập, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn; chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn hoàn thành nhiệm vụ được giao;
- Tham mưu với cấp có thẩm quyền về quy mô, lĩnh vực, hình thức và địa bàn tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc của Việt Nam; nâng cao năng lực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và các lĩnh vực khác có liên quan;
- Thực hiện nhiệm vụ do cấp có thẩm quyền của Liên hợp quốc và Việt Nam giao theo thỏa thuận giữa Việt Nam và Liên hợp quốc;
- Tuyên truyền đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; …
Ngoài ra, việc chuyển từ “nhiệm vụ” sang “nghĩa vụ” theo quy định Điều 7 Nghị quyết 130/2020/QH14 và Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc 2025 đã nhấn mạnh vai trò và tầm quan trọng cũng như trách nhiệm của lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
